Erfgoed aan de VU - het favoriete object van conservator Hans Seijlhouwer

In 1926 lapten zeventien studenten in het Hospitium van de VU ieder ƒ 0,35 en ging een van hen, H.J. Heersink (die net iets meer betaalde) naar het Verkoopbureau van de Gemeente-Electriteitswerken om voor ƒ 6,00 een strijkijzer met snoer aan te schaffen.

Ik weet dit door een boekje, dat toen ik het een aantal jaren geleden aantrof tussen papieren betreffende het VU-Hospitium, in een klap mijn favoriete archiefstuk werd. Het boekje is 8 cm breed, 13,5 cm hoog, heeft zwart papieren bandje en bevat 64 pagina’s ruitjespapier, waarvan er krap dertien zijn beschreven.

Het bevat het ‘Reglement van de strijkvereniging S.T.R.IJ.K. aan de Vrije Universiteit in het Hospitium, opgericht 4 november 1926’. In zes hoofdstukken en 23 artikelen worden de regels vastgesteld. Het doel van de vereniging werd als volgt omschreven: '[om] door ‘t laten circuleeren van ‘n strijkijzer onder haar leden, de kleeding der leden in de plooi te houden’. Dan volgen allerlei bepalingen over gebruik, boetes, wie het ijzer beheert en dat oud-verenigingsleden in de gebouwen van het Hospitium voor ƒ 0,10 per uur ook nog mogen strijken. Artikel 6 laat zien dat we op de VU zijn: ‘Des Zondags wordt niet gestreken’.

Tot zover een aardig boekje dat merkwaardig wordt als je verder kijkt. Dan blijkt dat de leden van de vereniging ‘strijksters’ worden genoemd, dat Hoofdstuk III van het reglement ‘Van de strijkvrouw’ heet en dat in het kasboek alle leden een meisjesnaam hebben gekregen.

Voor de goede orde, het gaat hier om studenten van het mannelijk geslacht. Het waarom wordt niet uitgelegd, net zomin dat de puntjes in de naam worden verklaard en wat dan de afkorting zou betekenen. Ik vrees dat we er nooit achter zullen komen.

Wat blijft is een inkijkje in het studentenleven, een inkijkje in een groep met uiteenlopende levens. Corrie (C.P. Boodt) werd als gereformeerd predikant in 1943 gearresteerd, omdat hij zich herhaaldelijk uitsprak tegen de arbeidsdienst. Hij werd gedetineerd in Vught en overleed in Duitsland in 1945. Trijn (R. Schippers) werd hoogleraar theologie aan de VU, net als Hennie (H. Smitskamp) die hoogleraar in de geschiedenis werd. Stien (J.C.A. van Loon), Sjaantje (S.J. Dokter) en Pie (P.J. Luyendijk) werden predikant in de Gereformeerde Kerken en Jans (H.J. Heersink) werd legerpredikant.

Van de andere 'strijksters' is de carrière (nog) niet bekend. De meeste gegevens over hun afkomst wel, die zijn dan terug te vinden in het dossier ‘Database VU-studenten 1880-1940’ op deze website.

Hans Seijlhouwer, Conservator Protestantse Erfgoed Collecties, Universiteitsbibliotheek VU.

Ook verschenen in: Nieuwsbrief Stichting Academisch Erfgoed, nr. 46

Deel dit artikel