U bent hier : Home / Blog / VU-voorwerpen en hun verhalen: 1930-1935 De spaarster en Vrouwen VU-hulp
23 november 2020
Terugblikkend op de VU-geschiedenis mag het verhaal van Vrouwen VU-hulp natuurlijk niet ontbreken. Het staat symbool voor de steun van de gereformeerde achterban aan de eigen universiteit, voor de maatschappelijke betrokkenheid van de VU, én voor de rol van vrouwen binnen deze organisatie. Is dit alleen maar geschiedenis? De huidige voorzitter van VUVereniging Frans van Drimmelen reflecteert op de blijvende betekenis van dit bijzondere onderdeel van de VU-geschiedenis.
Click here for the English Text
De spaarster en het VU-busje
Door: Liselotte Neervoort
In 1980, bij haar 100-jarig bestaan, kreeg de Vrije Universiteit van de Rabobank een bronzen beeldje. Het vertegenwoordigt de vele spaarsters en organisatoren van Vrouwen VU-hulp die sinds de jaren dertig de universiteit financieel hielpen. Het beeldje, gemaakt door kunstenaar Pieter de Monchy, werd geplaatst in heemtuin van het VU-Ziekenhuis, en later in de Hortus. In 2014 heeft het enige tijd in de entree van het hoofdgebouw gestaan, waarna het een mooie plek heeft gekregen in het gastenverblijf van het VUmc. Stichting gastenverblijven VUmc biedt laaggeprijsde kamers voor familie en vrienden van patiënten die in het ziekenhuis verblijven, een zaak die goed past bij de andere projecten van Vrouwen VU-hulp.
Tot 1950 werd de Vrije Universiteit volledig gefinancierd door particulieren. Er was dus nooit voldoende geld om de ambities van de almaar groeiende universiteit waar te maken. Vanaf 1932 werd door enkele vrouwen onder aanvoering van Sibbeltje Verdam-Okma gestart met een inzameling voor de oprichting van een Medische Faculteit. Als ‘tussenstap’ werd gespaard voor de laboratoria van Wis- en Natuurkunde. Na de realisering van het ziekenhuis, in 1966, en de financiële gelijkstelling van de VU in 1970, werd gespaard voor noodzakelijke ‘extraatjes’ als betere toegankelijkheid van het Ziekenhuis voor mindervaliden, en allerlei projecten in ontwikkelingslanden. De vrouwen legden dubbeltjes en stuivers opzij van hun huishoudgeld en bewaarden die in het beroemde VU-busje.
De organisatie van de langdurige en uitgebreide spaaractie van Vrouwen VU-hulp lag geheel in handen van vrouwen. Deze actieve bijdrage stond op gespannen voet met het gangbare idee in de gereformeerde bevolkingsgroep dat de verantwoordelijkheid van vrouwen in eerste plaats thuis, in het gezin, lag. De organisatie heeft echter veel voor de VU betekend. Hoewel deze specifieke, ondersteunende taak, enerzijds rolbevestigend was, heeft ze tegelijkertijd veel betekend voor de emancipatie van gereformeerde vrouwen in eigen kring.
Het coördineren van de spaaractie (legen van de busjes en tellen van het geld) met op het hoogtepunt 115.000 spaarsters was veel werk. Nederland was opgedeeld in rayons, met rayonhoofden, en rondes langs alle huishoudens om de busjes te legen. Het ging om veel geld, in totaal heeft Vrouwen VU-hulp (omgerekend en incl. inflatie) bijna 30 miljoen euro opgehaald.
De blijvende betekenis van het VU-busje
Door: Frans van Drimmelen, voorzitter VUvereniging
In 2021 zal een nieuw aandenken aan Vrouwen VU-hulp gerealiseerd worden, waarvoor VUvereniging een subsidie heeft verleend aan de UB Erfgoed & Collecties. Bekijk hier een overzicht van door VUVereniging gesubsidieerde projecten in 2020.
Bekijk ook de film ‘De ondergang van het VU-busje’ uit 1991, toen over werd gegaan op betalen via de bank.
Voor de hele online expositie kijk hier: VU-voorwerpen en hun verhalen | 140 jaar Vrije Universiteit Amsterdam