Beschikbare download:

J.C.F. Heinsius, uit: Een oorlogsplaquette ontrafeld (pdf)

Update april 2023
De naam J.C.F. Heinsius wordt, na de ontdekking van diens NSB-verleden, verwijderd van de herdenkingsplaquette.

Na verschijnen van Een oorlogsplaquette ontrafeld, is op verzoek van het College van Bestuur, aan de Historisch Commissie VU verzocht een onderzoek te laten doen naar de vraag hoe om te gaan met de vermelding van Heinsius' naam op het monument. Aangezien  het gaat om een aanpassing van een bestaand monument is ook de vraag besproken hoe om te gaan met de spanning tussen de authenticiteit en de esthetische waarde van het monument. Het College van Bestuur heeft besloten, op basis van het adviesrapport van een ingestelde onderzoekscommissie, de naam in zijn geheel te laten verwijderen.

Het advies is gebaseerd op uitgebreid onderzoek naar de achtergrond van Heinsius. Bij het besluit is ook het juridische kader van mogelijke aantasting van de nagedachtenis van een overledene betrokken. De onderzoekscommissie bestond uit emeritus-hoogleraar Nederlandse Geschiedenis en oud-directeur van het NIOD Hans Blom, hoogleraar Geschiedenis Neocalvinisme George Harinck, historicus Wim Berkelaar, conservator Academisch Erfgoed VU Amsterdam Eline Bos en universiteitshistoricus Ab Flipse. Het besluit is genomen op grond van het adviesrapport en de overweging dat er geen bezwaren zijn op basis van 'aantasting van de nagedachtenis van een overledene'.

Op basis van het onderzoek kan gesteld worden dat Heinsius een overtuigd NSB-lid was en dat dit onomstotelijk is bewezen uit de geraadpleegde stukken in het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR). Het vermelden van de naam Heinsius op de plaquette lijkt, gezien de bedoeling van de initiatiefnemers in 1952, dan ook een vergissing te zijn.

De opdracht voor het verwijderen van de naam en de restauratie van het monument is verstrekt aan de Universiteitsbibliotheek/ afdeling Bijzondere Collecties.